W 2025 roku Światowy Tydzień Karmienia Piersią (1–7 sierpnia) obchodzony jest pod hasłem: „Priorytet dla karmienia piersią. Razem zbudujmy zrównoważony system wsparcia.” To wezwanie do działania, które łączy troskę o zdrowie dzieci i matek z odpowiedzialnością za naszą planetę. W dobie pogłębiającego się kryzysu klimatycznego karmienie piersią zyskuje nowy, globalny wymiar – jako praktyka, która nie tylko wspiera rozwój najmłodszych, ale również aktywnie przyczynia się do ochrony środowiska.
Hasło tegorocznych obchodów podkreśla, że aby karmienie piersią stało się realnym wyborem dla wszystkich matek, potrzebujemy systemowych rozwiązań, wspólnotowego wsparcia i świadomości jego wpływu nie tylko na zdrowie, ale i klimat. To moment, by spojrzeć na laktację nie tylko przez pryzmat biologii i emocji, ale także jako element proekologicznego stylu życia oraz strategię zrównoważonego rozwoju.
W dalszej części artykułu przyjrzymy się temu, jak karmienie piersią wpływa na ślad węglowy, zużycie zasobów naturalnych i generowanie odpadów – oraz dlaczego wspieranie laktacji powinno być priorytetem nie tylko zdrowotnym, ale też klimatycznym.
Karmienie piersią jako strategia dla zdrowia planety
W dobie rosnących zagrożeń związanych ze zmianami klimatu i degradacją środowiska, karmienie piersią zyskuje nowe znaczenie – nie tylko jako fundament zdrowia dziecka i matki, lecz także jako zrównoważona, niskoemisyjna praktyka wspierająca zdrowie planetarne. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz liczne publikacje naukowe wskazują na karmienie piersią jako skuteczną strategię łagodzenia zmian klimatu i ograniczania emisji gazów cieplarnianych
Karmienie piersią vs. mleko modyfikowane – porównanie śladu węglowego
Produkcja mleka modyfikowanego wiąże się z wysokim zużyciem energii, wody oraz emisją CO₂. Szacuje się, że jedna puszka mleka modyfikowanego generuje od 11 do 14 kg CO₂, a karmienie dziecka mieszanką przez pierwsze 6 miesięcy może odpowiadać nawet za emisję 250 kg CO₂.
W przeciwieństwie do tego, karmienie piersią nie generuje emisji związanych z produkcją przemysłową, transportem, opakowaniami czy ogrzewaniem wody do sterylizacji butelek. Jest to naturalny, lokalny i bezodpadowy sposób żywienia niemowląt, który ma zdecydowanie niższy wpływ na środowisko.
Oszczędność zasobów i zmniejszenie odpadów
Mleko matki nie wymaga ani przetwarzania przemysłowego, ani opakowań jednorazowych. Tymczasem produkcja 1 kg mieszanki mlekozastępczej zużywa ponad 5000 litrów wody, co czyni ją rozwiązaniem zasobochłonnym i nieekologicznym. Dodatkowo, plastikowe butelki i smoczki często uwalniają mikro- i nanoplastiki, które mogą być wykrywane w organizmach niemowląt karmionych mieszankami.
Karmienie piersią jako forma offsetu węglowego?
Eksperci WHO oraz naukowcy z Australian National University zaproponowali uznanie inwestycji w polityki wspierające karmienie piersią jako formy kompensacji emisji CO₂, analogicznej do offsetów węglowych. Oznacza to, że wsparcie dla urlopów macierzyńskich, edukacji laktacyjnej czy ograniczeń marketingu mleka modyfikowanego może być traktowane jako realne działanie klimatyczne.
Dlaczego warto promować karmienie piersią w politykach klimatycznych?
Promocja, ochrona i wsparcie dla karmienia piersią powinny być integralną częścią polityk zdrowotnych, społecznych i klimatycznych. To nie tylko inwestycja w zdrowie dzieci i matek, ale również konkretne działanie na rzecz redukcji śladu ekologicznego.
Najważniejsze korzyści ekologiczne karmienia piersią:
- Brak emisji CO₂ związanej z produkcją i transportem
- Brak potrzeby użycia plastiku, opakowań i energii
- Oszczędność tysięcy litrów wody
- Brak kontaktu z mikroplastikiem
- Wsparcie sprawiedliwości klimatycznej poprzez polityki prorodzinne
Podsumowanie: Twój wybór ma znaczenie – także dla planety
Decyzja o karmieniu piersią to nie tylko kwestia zdrowia matki i dziecka, ale również odpowiedzialności za środowisko. W czasach kryzysu klimatycznego każda decyzja ma znaczenie – także ta dotycząca sposobu żywienia niemowląt.
Źródła:
- Smith, Julie Patricia, Baker, Phillip, Mathisen, Roger, Long, Aoife, Rollins, Nigel. et al. (2024). A proposal to recognize investment in breastfeeding as a carbon offset. Bulletin of the World Health Organization, 2024, 102 (5), 336 – 343. World Health Organization. http://dx.doi.org/10.2471/BLT.23.290210
- Kadac-Czapska, K. et al. (2024). Isolation and identification of microplastics in infant formulas – A potential health risk for children. Food Chemistry, 440, 138246. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2023.138246
- Tomori, C. (2023). Protecting, promoting and supporting breastfeeding in all policies: reframing the narrative. Frontiers in Public Health, 11, 1149384. https://doi.org/10.3389/fpubh.2023.1149384
- Pérez-Escamilla, R., Moran, V. H. (2022). Maternal and child nutrition must be at the heart of the climate change agendas. Maternal & Child Nutrition, 19(1), e13444. https://doi.org/10.1111/mcn.13444