Z okazji 17 listopada – Światowego Dnia Wcześniaka – przyglądamy się wyjątkowemu składowi mleka mam, które urodziły przed terminem.

Krótka odpowiedź brzmi: tak — i to bardzo. Mleko kobiety, która urodziła przedwcześnie, ma unikalny, biologicznie dostosowany skład, wspierający niedojrzały organizm wcześniaka. To naturalna forma „terapii żywieniowej”, którą coraz częściej określa się jako mleko lecznicze.

Dlaczego mleko mamy wcześniaka jest wyjątkowe?

Mleko matki wcześniaka różni się zarówno pod względem kaloryczności, jak i składu odżywczego. W pierwszych tygodniach po porodzie:

  • zawiera więcej białka o optymalnym profilu aminokwasowym,
  • dostarcza więcej tłuszczu oraz cennych minerałów: potasu, magnezu, cynku i fosforanów,
  • jest bogatsze w składniki odpornościowe, takie jak immunoglobulina SIgA,
  • wyróżnia się wyższym poziomem cholesterolu, fosfolipidów oraz średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych — zwłaszcza kwasu arachidonowego (omega-6)dokozaheksaenowego (omega-3).

Ten wyjątkowy skład jest odpowiedzią organizmu matki na potrzeby wcześniaka — dziecka, którego układy i narządy wciąż intensywnie dojrzewają.

Największe różnice w pierwszych dniach i tygodniach laktacji

1. Stężenie aminokwasów
Siarą matek wcześniaków cechuje się nawet kilkukrotnie wyższym poziomem wolnych aminokwasów — 16,7 mmol/L vs 3,8 mmol/L u matek, które urodziły o czasie.

2. Zawartość laktozy
Mleko matek wcześniaków zawiera mniej laktozy (5,3 g/dL) niż mleko matek, które rodziły w terminie (7 g/dL). Jest to korzystne dla mniej dojrzałego układu trawiennego dziecka.

3. Stężenie żelaza
Najnowsze badania pokazują brak istotnych różnic w stężeniu żelaza w pierwszym miesiącu laktacji — 0,5 mg/L vs 0,4 mg/L.

Wraz z upływem czasu i dojrzewaniem laktacji skład mleka stopniowo się wyrównuje, jednak wczesny okres jest kluczowy dla intensywnego wsparcia wcześniaka.

Bioaktywne składniki – siła mleka mamy wcześniaka

Nawet gdy makroskładniki zaczynają się normalizować, mleko mamy wcześniaka wciąż pozostaje wyjątkowe. Badacze podkreślają, że w pierwszych tygodniach zawiera:

  • więcej azotu niebiałkowego,
  • specyficzne białka i oligosacharydy,
  • wybrane kwasy tłuszczowe sprzyjające rozwojowi mózgu,
  • bogaty zestaw elementów komórkowych wspierających odporność i neurorozwój.

To właśnie dlatego mleko to nazywa się niekiedy mlekiem terapeutycznym — przyczynia się do dojrzewania układu odpornościowego, wspiera przyrost masy ciała, a także wpływa na korzystniejszą kompozycję ciała w dłuższej perspektywie.

Co mówią badania?

Wcześniaki karmione mlekiem mamy — lepsza kompozycja ciała i rozwój

Dane naukowe są spójne: wcześniaki karmione mlekiem mamy mogą w wieku skorygowanym osiągać kompozycję ciała zbliżoną do dzieci donoszonych, a często nawet korzystniejszą. Badania kliniczne z Australii i Nowej Zelandii potwierdzają, że kluczowe jest szybkie osiągnięcie pełnego żywienia mlekiem matki. Krótkotrwałe dodatkowe interwencje żywieniowe nie dają przewagi w ocenie składu ciała w 4. miesiącu wieku skorygowanego.

Wnioski: mleko mamy wcześniaka to coś więcej niż pokarm

TMleko mamy wcześniaka to nie tylko pokarm — to intensywne, spersonalizowane wsparcie rozwojowe, odpornościowe i metaboliczne, precyzyjnie dopasowane do potrzeb najmniejszych pacjentów. Jego unikalny skład wspiera dojrzewanie układów organizmu, zdrowy (choć wolniejszy) przyrost masy ciała oraz długofalowy rozwój neurologiczny.

Nie bez przyczyny mleko kobiece nazywane jest lekiem. To właśnie dlatego Parlament Europejski w stosownym rozporządzeniu objął mleko dawczyń tą samą regulacją, której podlegają inne substancje pochodzące od człowieka wykorzystywane w celach medycznych — takie jak komórki rozrodcze, tkanki czy krew. Wszystkie one określa się wspólnym terminem SoHO (Substances of Human Origin).

To rozwiązanie ma ogromne, pozytywne znaczenie: nadaje mleku kobiecemu właściwą rangę, uznając je za substancję o wysokiej wartości terapeutycznej i kluczowym znaczeniu dla zdrowia wcześniaków.

Jeżeli interesuje Cię temat wyjątkowych właściwości mleka kobiecego i chcesz spojrzeć na niego z jeszcze szerszej, naukowej perspektywy, zajrzyj do wywiadu z Prezeską Fundacji Bank Mleka Kobiecego – prof. Aleksandrą Wesołowską: „Mleko kobiece – fenomen natury” (Warszawski Uniwersytet Medyczny).

Źródła: 
Przejdź do treści